Κυρίες και κύριοι,
Σεβαστοί προσκεκλημένοι,
Αγαπητοί φίλοι της επιστήμης, της παιδείας και του πολιτισμού,
Σήμερα δεν βρισκόμαστε εδώ για μια συνηθισμένη παρουσίαση βιβλίου…
Και γιατί το λέω αυτό; Γιατί διαβάζοντάς το, μπορώ με βεβαιότητα να πω πως, στεκόμαστε μπροστά σε ένα έργο , που τολμά να αρθρώσει λόγο εκεί όπου συχνά η σκέψη διστάζει.
Μπροστά σε μια νέα οπτική στη σύγχρονη επιστημονική συζήτηση.
Μπροστά σε μια γέφυρα που ενώνει το παρελθόν μας με το μέλλον μας.
Ο συγγραφέας, ο κύριος Καπανιάρης Γ. Αλέξανδρος, με το βιβλίο του «Εισαγωγή στην Ψηφιακή Λαογραφία», μας οδηγεί σε ένα πεδίο που λίγοι τόλμησαν μέχρι σήμερα να εξερευνήσουν με τόση επιστημονική πληρότητα, θεωρητική σαφήνεια και διορατικότητα: στη συνάντηση του λαϊκού πολιτισμού με την ψηφιακή εποχή.
Για αιώνες η λαογραφία υπήρξε η επιστήμη που διέσωσε τη μνήμη, ανέλυσε τα έθιμα, ερμήνευσε τα ήθη και εν τέλει υπηρέτησε το δικαίωμα κάθε κοινωνίας να γνωρίζει τις ρίζες της.
Σήμερα όμως, εν μέσω της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, των κοινωνικών μέσων, της τεχνητής νοημοσύνης και των αχανών ψηφιακών αποθετηρίων, η παράδοση δεν είναι πια ένα στατικό κειμήλιο.
Είναι ένας δυναμικός οργανισμός που μετασχηματίζεται, επανανοηματοδοτείται και αναδημιουργείται καθημερινά.
Το βιβλίο αυτό λοιπόν, κεφάλαιο το κεφάλαιο, μας χαρτογραφεί αυτό το νέο τοπίο. Από τη μελέτη των κοινωνικών μέσων και της ψηφιακής αφήγησης, έως τον ρόλο των αποθετηρίων, των παιχνιδιών, της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, ακόμη και των προηγμένων τεχνολογιών, ο συγγραφέας στήνει ενώπιόν μας έναν ολόκληρο κόσμο που αναδύεται.
Έναν κόσμο , όπου ο μύθος συνομιλεί με τον αλγόριθμο.
Όπου η παράδοση διασώζεται με όχημα το cloud και τις βάσεις δεδομένων.
Όπου η γνώση περνά στα χέρια όχι μόνο των ειδικών, αλλά και των πολιτών που γίνονται ενεργοί φορείς και δημιουργοί της.
Δεν διστάζει, μάλιστα, να θέσει τα κρίσιμα ερωτήματα: ποιος ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στην επανερμηνεία της παράδοσης;
Πώς αναδεικνύονται ή και κινδυνεύουν τα θέματα φύλου μέσα από τα νέα ψηφιακά μέσα;
Πώς εκπαιδεύεται η νέα γενιά σε έναν τέτοιο κόσμο , όπου οι μνήμες μας δεν είναι πλέον μόνο προφορικές ή γραπτές, αλλά και ψηφιακές;
Κυρίες και κύριοι,
Στον Καπανιάρη Αλέξανδρο οφείλουμε σήμερα ένα έργο αναφοράς. Όχι μόνον για τους ερευνητές, τους επιστήμονες, τους εκπαιδευτικούς. Αλλά για κάθε πολίτη που αρνείται να δει την παράδοση ως ένα στατικό μουσείο εικόνων, και την αναγνωρίζει , ως ζωντανό υλικό που ανασαίνει μέσα από τα smartphones, τις πλατφόρμες, τα memes, τις ψηφιακές κοινότητες.
Στο πρόσωπό του αναγνωρίζουμε έναν πρωτοπόρο. Κάποιον που δεν εφησυχάζει μπροστά στην πρόοδο, αλλά μελετά τα ρήγματά της και τις υποσχέσεις της.
Κάποιον που αντιλαμβάνεται , ότι το ψηφιακό αύριο δεν είναι απειλή για την παράδοση. Είναι η νέα της προέκταση.
Αυτό το βιβλίο χρήζει αναγνωρίσεως, όχι μόνο για την επιστημονική του συμβολή, αλλά για την προσφορά του, στην ίδια την πολιτισμική μας αυτογνωσία.
Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να δανειστώ μια φράση που συνοψίζει όλο το πνεύμα αυτού του έργου:
«Παράδοση δεν είναι η διατήρηση της στάχτης, αλλά η μεταφορά της φλόγας…»
Κύριε Καπανιάρη, σας ευχαριστούμε για αυτή τη φλόγα.
