Κυρία Υπουργέ,
Κυρία Διοικήτρια,
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η κοινωνική πολιτική αντιμετωπίζεται συνήθως ως το «αντίδοτο» στη φτώχεια.. Αυτό όμως δεν είναι ακριβές.
Είναι στην πραγματικότητα ο τρόπος με τον οποίο ένα Κράτος ορίζει τον εαυτό του.
Από τον τρόπο που στηρίζει τον αδύναμο, μετριέται η αξία της δημοκρατίας του, και από τον τρόπο που επενδύει στην κοινωνική συνοχή, μετριέται η ωριμότητα της Πολιτείας του.
Στη χώρα μας, ο ΟΠΕΚΑ έχει γίνει, μέσα σε λίγα χρόνια, η οργανωμένη φωνή της κοινωνικής παρουσίας του Κράτους.
Εκεί όπου το κράτος δεν περιορίζεται σε νόμους και διατάξεις, αλλά αποκτά πρόσωπο…
Το πρόσωπο του ανθρώπου που στέκεται δίπλα στον συμπολίτη του με αξιοπρέπεια και συνέπεια.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ΟΠΕΚΑ ιδρύθηκε σε μια εποχή βαθιάς κρίσης εμπιστοσύνης.
Ήταν η απάντηση σε ένα αίτημα ώριμο! Να αποκτήσει η Ελλάδα ένα ενιαίο, διαφανές, δίκαιο σύστημα κοινωνικής προστασίας, που δεν θα στηρίζεται στη φιλανθρωπία, αλλά στην αρχή της ισοπολιτείας.
Σήμερα, επτά χρόνια μετά, βλέπουμε έναν οργανισμό που δεν περιορίζεται στη διαχείριση παροχών, αλλά επαναθεμελιώνει την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ως τα προγράμματα στέγασης, από τον Προσωπικό Βοηθό έως το Επίδομα Παιδιού,
από τη φροντίδα των υπερηλίκων έως τη στήριξη των νέων γονέων…ΚΑΘΕ πολιτική του ΟΠΕΚΑ είναι ένα θεσμικό αντίβαρο στην ανασφάλεια.
Στο σημείο αυτό ο αντίλογος συνήθως είναι πως η κοινωνική συνοχή δεν διασφαλίζεται μόνο με επιδόματα.
Και είναι αλήθεια αυτό. Χρειάζεται όραμα και σταθερότητα!
Χρειάζεται ένα Κράτος που βλέπει πέρα από τη συγκυρία… Που δεν “ανακουφίζει” μόνο, αλλά ενδυναμώνει.
Η μετάβαση από την πολιτική της επιδότησης στην πολιτική της ένταξης είναι η μεγάλη τομή του ΟΠΕΚΑ.
Γιατί όταν η πρόνοια παύει να είναι παθητική και γίνεται ενεργητική πολιτική συμμετοχής, τότε υπερασπίζεται πραγμάτικα το δικαίωμα στη ζωή με αξιοπρέπεια.
Δεν θα μακρυγορήσω. Άλλωστε η κα Υπουργός και η κα Διοικήτρια θα αναδείξουν, με ακρίβεια και στοιχεία το πολυσύνθετο έργο του ΟΠΕΚΑ. Εγώ θα σταθώ σε τρεις στρατηγικές διαστάσεις, που κατά τη γνώμη μου συνθέτουν το μέλλον της κοινωνικής προστασίας στη χώρα μας:
Πρώτον η μετάβαση σε μια πλήρως ψηφιακή πρόνοια. Η ψηφιακή μετάβαση είναι πολιτική πράξη ισότητας, κυρίες και κύριοι…
Γιατί όσο λιγότερα είναι τα εμπόδια στη διαδικασία, τόσο περισσότερη είναι η αξιοπρέπεια για τον πολίτη.
Ο ΟΠΕΚΑ, μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, κατάφερε να μετατρέψει ένα διοικητικά βαρύ σύστημα επιδομάτων σε ψηφιακό πυλώνα κοινωνικής εξυπηρέτησης.
Σήμερα, σχεδόν όλες οι παροχές του Οργανισμού υποβάλλονται ηλεκτρονικά, από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και το Επίδομα Στέγασης, μέχρι τα οικογενειακά και αναπηρικά επιδόματα.
Με τη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων, όπως του TaxisNet, της ΗΔΙΚΑ, της ΔΥΠΑ και των Κέντρων Κοινότητας, εξαλείφθηκαν τα πολλαπλά δικαιολογητικά, περιορίστηκε η γραφειοκρατία και διασφαλίστηκε η ενιαία αποτύπωση των δικαιούχων. Αυτή είναι η βάση μιας προσβάσιμης και δίκαιης κοινωνικής διοίκησης.
Δεύτερον η μετάβαση από την επιδότηση στην ενεργητική πολιτική ένταξης.
Θα αναφερθώ στα προγράμματα που υλοποιεί ο ΟΠΕΚΑ, όπως το «Στέγαση και Εργασία» ή ο «Προσωπικός Βοηθός», τα οποία μετατοπίζουν την πολιτική πρόνοιας από το παθητικό μοντέλο επιδότησης σε ενεργητικές πολιτικές κοινωνικής ένταξης, όπως είπα και νωρίτερα αλλά αξίζει να τονιστεί ξανά! Γιατί αποτελούν επενδύσεις στον άνθρωπο, που ανοίγουν δρόμους αυτονομίας. Αυτή είναι η νέα κατεύθυνση που οφείλουμε να ενισχύσουμε με διακομματική συνεννόηση.
Το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» προσφέρει στέγη, αλλά και εργασιακή επανένταξη.
Περισσότεροι από 1.400 ωφελούμενοι έχουν ήδη ενταχθεί σε αυτό, με δράσεις επιδότησης ενοικίου, ψυχοκοινωνικής στήριξης, επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης.
Αντίστοιχα, το πρόγραμμα «Προσωπικός Βοηθός» για τα άτομα με αναπηρία,
με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 41 εκατομμυρίων ευρώ, έχει ήδη στηρίξει πάνω από 1.500 συμπολίτες μας και δημιούργησε περισσότερες από 2.200 θέσεις εργασίας για προσωπικούς βοηθούς.
Ένα πρόγραμμα με διπλό κοινωνικό αποτύπωμα, καθώς ενδυναμώνει τους δικαιούχους και ταυτόχρονα, δημιουργεί θέσεις εργασίας σε ένα νέο επάγγελμα με κοινωνική προστιθέμενη αξία.
Τέτοιες δράσεις δείχνουν πώς η πρόνοια μπορεί να γίνει μοχλός παραγωγικότητας και κοινωνικής ένταξης.
Αυτή είναι η μεγάλη μετάβαση που πρέπει να ολοκληρώσουμε:
από το επίδομα της ανάγκης στο εργαλείο της συμμετοχής.
Από τη βοήθεια στο δικαίωμα. Από τη φιλανθρωπία στην ενδυναμωμένη πολιτειότητα.
Τρίτον, εξυπακούεται πως ΟΠΕΚΑ, Υπουργείο και κοινωνικοί φορείς οφείλουμε να λειτουργούμε συντονισμένα, με κοινό στόχο τη μείωση των ανισοτήτων και την προστασία της κοινωνικής συνοχής.
Γιατί η κοινωνική πολιτική είναι μια εθνική αποστολή που απαιτεί ενότητα σκοπού και καθαρή ιεράρχηση προτεραιοτήτων.
Δεν μπορεί κάθε υπηρεσία να κινείται παράλληλα, ούτε κάθε πρόγραμμα να λειτουργεί αποκομμένα από το συνολικό όραμα της κοινωνικής προστασίας.
Χρειαζόμαστε έναν οριζόντιο συντονισμό, όπου Υπουργείο, Περιφέρειες, Δήμοι, Κέντρα Κοινότητας, κοινωνικοί εταίροι και οργανώσεις πολιτών μιλούν την ίδια γλώσσα ευθύνης.
Κλείνοντας οφείλω να ξεκαθαρίσω πως η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να αποσπαστεί από τη δημοσιονομική σταθερότητα, αλλά ούτε και να υποτάσσεται σ’ αυτή. Είναι μια επένδυση στον κοινωνικό ιστό, όχι δαπάνη.
Και αυτό το απέδειξε ο ΟΠΕΚΑ, μέσα από τα προγράμματά του. Ότι κάθε ευρώ που επενδύεται στην κοινωνική συνοχή επιστρέφει πολλαπλάσια.
Όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά σε πολιτικό και ηθικό κεφάλαιο:
σε μια κοινωνία που δεν φοβάται να κοιτάξει τις πληγές της, και σε ένα κράτος που δεν αποσύρεται από το πεδίο της ευθύνης του.
Έτσι η ενίσχυση του ΟΠΕΚΑ, η θεσμική του σταθερότητα και η διαρκής του προσαρμογή στις νέες κοινωνικές ανάγκες είναι υποχρέωση όλων μας… Ανεξαρτήτως παράταξης!
Σας ευχαριστώ.
